Oorzaken

Oorzaken van spinale stenose zijn meestal slijtageverschijnselen in de wervelkolom. Ze zorgen ervoor dat de tussenruimte tussen de wervellichamen aanzienlijk verkleint. Daardoor ontstaat artrose aan de wervelgewrichten.
Bovendien groeien er benige uitsteeksels aan de wervellichamen (osteofytose). Deze processen hebben een vernauwing van het wervelkanaal tot gevolg.

Symptomen

Typisch voor spinale stenose is de aanslepende en zeer hevige pijn in de onderrug. Ze straalt meestal via het zitvlak uit naar de benen. Bij het gaan en het rechtstaan worden de pijnen nog feller. Bij het liggen en zitten, maar ook bij het vooroverbuigen van het bovenlichaam verminderen de klachten.

De pijnlijke zones kriebelen, branden en voelen verdoofd aan. Er is ook sprake van spierspanning in de lendenwervelkolom en van gevoelsstoornissen (bv. verminderde gevoeligheid in de benen). Niet zelden hebben patiënten last van slaapstoornissen en problemen bij het urineren en de stoelgang. Ook seksuele disfuncties kunnen optreden. De klachten veroorzaakt door spinale stenose verminderen de beweeglijkheid (vooral van de lendenwervelkolom) aanzienlijk. Bovendien moeten patiënten bij het wandelen regelmatig halthouden na korte afstanden.

De wervels

Opbouw van de wervelkolom

Het dragende deel van de wervelkolom tussen de nek- en lendenwervels bestaat uit 24 vrije wervels. Hierbij komen nog vijf met elkaar vergroeide wervels aan het heiligbeen en vier à 5 verkromde, met elkaar vergroeide wervels aan het stuitbeen.

Elke afzonderlijke wervel is volgens een uniform schema opgebouwd: een wervellichaam, een wervelboog, een doornuitsteeksel en twee dwars- en vier gewrichtuitsteeksels. Aan het doorn- en dwarsuitsteeksel van iedere wervel zitten gewrichtsbanden en spieren vast die de wervelkolom stabiliseren. Dit uniforme schema verschilt echter voor de afzonderlijke delen van de wervelkolom.

Zo worden de halswervels, naarmate ze lager gelegen zijn, groter omdat de gewichtsbelasting toeneemt en de beweeglijkheid afneemt. Met uitzondering van de eerste twee halswervels en de met elkaar vergroeide wervels van het kruis- en staartbeen, zijn alle wervels met elkaar verbonden door tussenwervelschijven. Ze fungeren als schokdempers en maken de wervelkolom beweeglijk.

Het wervelkanaal

Het wervelkanaal is het kanaal binnenin de wervelkolom waarin zich ook het ruggenmerg bevindt. Het wervelkanaal wordt gevormd door wervelgaten. Het begint aan de eerste nekwervel en loopt via de nek-, borst- en lendenwervelkolom tot aan het heiligbeen. In de richting van de buik is het wervelkanaal begrensd door de afwisseling van tussenwervelschijven en wervellichamen. In de rug wordt het afgegrensd door de wervelbogen. Tussen de afzonderlijke wervellichamen is er in het wervelkanaal telkens een uitgangsopening voor de wervelzenuwen.

• Pijnbehandeling

  Pijnstillende medicijnen zoals ibuprofen, diclofenac of paracetamol kunnen worden gebruikt om acute pijn te verzachten – uitwendig als zalf of inwendig met tabletten of capsules. Deze medicijnen bieden echter geen oplossing op lange duur. Ze mogen slechts tijdelijk worden gebruikt.

• Fysiotherapie

  Via geschikte fysiotherapeutische oefeningen kunnen de rompspieren gericht versterkt worden. Op die manier kunnen klachten voelbaar worden verminderd.

• Acupunctuur

  Ook de traditionele Chinese therapie wordt aanbevolen om pijn te verzachten bij spinale stenose.

• Epidurale infiltratie

  Bij hevige pijn door spinale stenose kan een epidurale infiltratie worden uitgevoerd. Daarbij spuit de arts een plaatselijk narcoticum gemengd met cortisone, rechtstreeks in het wervelkanaal. Hiermee kan de pijn tijdelijk worden verzacht.

• Operatie

  Via een chirurgische ingreep kan de druk van de zenuwbanen weggenomen worden zodat de klachten verbeteren. Voor zo’n decompressie bestaan verschillende chirurgische handelingen. Bijvoorbeeld een gedeeltelijke of volledige verwijdering van de wervelboog. Een andere methode bestaat erin implantaten in te brengen. Ze verhogen de afstand tussen de werveluitsteeksels en maken het wervelkanaal hierdoor wijder.