Andullatietherapie kan pijn ten gevolge van decubitus helpen verlichten. Let op: decubitus als ziekte wordt door andullatietherapie niet genezen. In die zin is andullatie ook geen vervanging voor medische behandeling.
Overzicht Decubitus
Een ware plaag in rust- en verzorgingstehuizen: Drukzweren worden in de volksmond doorligwonden genoemd. De medische term is decubitus. De huidbeschadiging is vaak erg pijnlijk en kan enorme afmetingen aannemen. Het gevaar ervan mag echt niet onderschat worden. Immers, bij decubitus worden niet alleen de afzonderlijke huidlagen, maar ook het daaronder liggend weefsel vernield tot op het bot. In erge gevallen zijn drukzweren zelfs levensbedreigend voor patiënten.
Oorzaken en symptomen Decubitus
Oorzaken
Decubitus
Drukzweren ontstaan doordat gedurende langere tijd onafgebroken druk wordt uitgeoefend op een bepaalde huidzone. Decubitus komt vooral voor bij bedlegerige patiënten die niet op eigen kracht van lichaamspositie kunnen veranderen. Daarom krijgen vooral patiënten in rust- of verzorgingstehuizen hiermee te maken, wanneer ze niet vaak genoeg van positie worden veranderd.
Decubitus ontstaat vooral op plaatsen waar zich weinig onderhuids spier- of vetweefsel bevindt. Dit zorgt ervoor dat de botten niet beschermd zijn tegen druk van buiten uit. Als gevolg hiervan worden de kleine bloedvaatjes, de capillairen, samengedrukt. Dit zorgt er dan weer voor dat de bloedstroom gehinderd wordt en de toevoer van zuurstof en voedingsstoffen in het gedrang komt. Cellen die normaal door deze bloedvaten worden bevoorraad, sterven af en er ontstaan drukzweren.
Uiteraard zullen de zenuwcellen van de betroffen plaatsen pijnlijke signalen uitzenden om aan te geven dat ze onder te grote druk komen te staan. Gezonde jonge mensen passen hun lig- of zitpositie voortdurend aan zodat de druk afneemt. Oudere en zieke mensen blijven echter in eenzelfde positie, wat de weg opent naar decubitus. Vooral patiënten met diabetes en ruggenmergletsels lopen gevaar omdat hun zenuwfuncties vaak verstoord zijn en ze geen waarschuwingssignalen meer kunnen uitzenden bij te hoge druk.
Belangrijk om weten is dat vochtige huid het ontstaan van drukzweren in de hand werkt. Immers, door langdurige vochtigheid – bijvoorbeeld ten gevolge van zweet, urine of stoelgang – wordt de zuurmantel van de huid aangetast, wat de afweerkracht ervan nog meer aantast.
Symptomen
Typisch voor decubitus zijn duidelijke huidalteraties, die zelfs met het blote oog waarneembaar zijn. Aanvankelijk zijn er vrij uitgesproken rode vlekken, later vormen zich blaasjes en schilfert de bovenste huidlaag af. Zo ontstaat een open wonde die geleidelijk aan dieper en groter wordt. In een nog later stadium worden de beenderen soms zichtbaar.
Verdere informatie
Drukzweren zijn herkenbaar met het blote oog zelfs door niet medisch geschoolden. Daarom moet iedereen die te maken krijgt met bedlegerige, zieke of verlamde verwanten, vrienden of kennissen, letten op de eerste tekenen van decubitus en het verplegend personeel daarover inlichten.
Immers, bij decubitus moet snel worden gereageerd. Zonder behandeling kan de aandoening ontaarden in grote zweren, die het leven van de patiënt ernstig in gevaar brengen.
Details
Vaak getroffen lichaamsdelen
Decubitus
Vooral de volgende lichaamszones zijn bijzonder vatbaar voor decubitus:
Achterhoofd en oren, vooral de oorschelpen
Schouders en schouderbladen
Elleboog en knie
Volledige wervelkolom, vooral in de stuitbeenzone
Zitvlak en heupbeenderen
Enkel, hielen en tenen
De stadia van een decubitus
Medici onderscheiden vier stadia, naargelang van de toestand van de drukzweer:
Stadium 1
Aanvankelijk zijn min of meer sterk uitgesproken rode vlekken zichtbaar op de betroffen lichaamszones. Deze rode vlekken blijven ook aanwezig na drukontlasting. Soms kan de betroffen plaats op de huid ook warm worden. De huid is voorlopig nog onbeschadigd.
Stadium 2
Nu vormen zich blaren in de betroffen gebieden en komt de bovenste huidlaag los. Daardoor ontstaan open wonden. Ze zijn echter nog niet erg diep en blijven oppervlakkig.
Stadium 3
In dit stadium is de huid reeds volledig vernield. De drukzweer tast nu ook het bindweefsel aan onder de beschadigde huidlagen. De open, diepe zweer is goed zichtbaar. De onderliggende spieren en botten zijn echter nog onbeschadigd.
Stadium 4
Ook de spieren en de botten in het zone van de drukzweer zijn nu vernield. De blootliggende botten, spiervezels en pezen kunnen goed worden waargenomen.
Vingertest geeft aanwijzingen
Om vast te stellen of een drukzweer op komst is of zich reeds in een eerste stadium bevindt, kan men de vingertest doen. Daarbij wordt even met de top van de wijsvinger stevig, maar voorzichtig op de rode huidvlek gedrukt. Als er (nog) geen sprake is van decubitus, dan wordt de huid bleker wegens de druk van de vinger. Als de rode vlekken daarentegen niet weggaan na de vingerdruk, dan is er sprake van een drukzweer in het eerste stadium. In dat geval is het nodig snel te op te treden via adequate behandeling.
Verdere maatregelen
Onmiddellijke drukontlasting
De door decubitus aangetaste regio moet zo snel mogelijk worden ontlast. Daarom is het nodig de patiënt te verleggen – heel voorzichtig en via speciale handgrepen. Verder moeten speciaal voor decubitus ontwikkelde hulpmiddelen worden ingezet: nl. onderleggers, matrassen, kussens en ook volledige bedden, die een gelijkmatige en voldoende drukverdeling mogelijk maken.
Intensieve wondverzorging
De wonde ontstaan door de drukzweer, moet minstens tweemaal per dag voorzichtig worden gereinigd en bedekt met steriele verbanden. Reeds afgestorven weefsel wordt chirurgisch verwijderd.
Vitamine C en zink
Met voedingssupplementen kan wondheling gericht worden gestimuleerd. Vitamine C en zink zijn hiervoor erg geschikt. Daarnaast moet ook de voeding van de patiënt een grote hoeveelheid belangrijke vitale stoffen, zoals vitaminen, mineralen en sporenelementen, bevatten.
Deze website gebruikt cookies. We gebruiken cookies om onze website beter te laten werken en uw online ervaring te verbeteren. Door verder te gaan met het gebruik van deze website stemt u in met het gebruik van cookies.
