Wetenschappelijk onderzoek i. v. m. lage rugpijn

Indeling

• Risicofactoren veroorzaken zelden letsels in de lage rug
• Lage rugpijn ontstaat niet als gevolg van één duidelijke factor
• De meningen over de efficiëntie van de bestaande behandelingen zijn uiteenlopend
• Als de dokters het niet weten, wat is dan de beste behandeling?
• Wat doet iemand die de oorzaak van een probleem wil kennen?
• Grondige kennis van de anatomie is meer dan essentieel
• Het wordt stilaan tijd dat men zich massaal toelegt op de discus
• De anatomie van de tussenwervelschijf wordt altijd en overal stiefmoederlijk behandeld
• De tussenwervelschijf verschilt van alle andere organen
• Moet ik in afwachting dan maar met mijn lage rugpijn blijven leven?
• Ik leerde mijn pijnlijke lage rug opnieuw op een intelligente manier gebruiken
• Referenties

Risicofactoren veroorzaken zelden letsels in de lage rug

Al vele jaren onderzoekt men de risicofactoren die lage rugpijn kunnen uitlokken. Maar zelfs onder laboratoriumomstandigheden slaagt men er zelden in te bewijzen dat de gekende uitlokkende factoren een letsel kunnen veroorzaken in een van de talrijke wervelkolom- en / of tussenwervelschijfstructuren. Niet iedereen breekt een wervel, scheurt een onderdeel van een tussenwervelschijf of ontwikkelt een uitpuiling omdat hij lang moet zitten, lang staan, lang marcheren, vooroverbuigen, gewichten moet heffen, dragen en sleuren, enz. Heffen en sleuren bv. kunnen lage rugpijn uitlokken maar veroorzaken zelden een ernstig en blijvend rugletsel¹.

Een vrij recent hoogstaand wetenschappelijk onderzoek kwam opnieuw tot de conclusie dat geen enkele arts in staat is om via een klinische test met absolute zekerheid aan te tonen dat een bepaalde wervelkolomstructuur verantwoordelijk is voor lage rugpijn². M. a. w. wat er ook klinisch getest wordt, het blijft ‘gissen en missen’. En zolang er niet met zekerheid een duidelijk letsel kan aangetoond worden, blijft het onmogelijk om een gerichte en oorzakelijke behandeling te bepalen. Men kan slechts hopen lage rugpijn onder controle te krijgen door aan te leren hoe men uitlokkende factoren zoveel mogelijk kan vermijden.

Lage rugpijn ontstaat niet als gevolg van één duidelijke factor

Op basis van massa’s wetenschappelijke gegevens gepubliceerd sinds de jaren 70 weet men dat lage rugpijn zelden ontstaat als gevolg van één enkele oorzaak (bv. ongeval, kanker, infectie, ontsteking etc.). Lage rugpijn ontstaat bijna altijd als gevolg van een samenspel van meerdere factoren. Lage rugpijn is vrijwel altijd het gevolg van genetische factoren, biomechanische belastingen en normale biochemische veranderingen die ook verantwoordelijk zijn voor ouderdoms- en degeneratieverschijnselen.

Medische bollebozen konden reeds diverse aspecten verduidelijken, maar er ontbreken nog heel wat schakels om het raadsel van lage rugpijn te kunnen verklaren³. Lage rugpijn is een zeer complex gegeven en is niet zomaar het gevolg van een of andere beroepsactiviteit zoals dit universeel wordt aangenomen. Wie genetisch voorbestemd is om geen lage rugpijn te ontwikkelen, mag heffen en sleuren zoveel hij wil. Hij kan in de lage rug wel af en toe eens spierpijn ervaren, maar zelden een rugletsel ontwikkelen, hoe zwaar het werk ook is.

De meningen over de efficiëntie van de bestaande behandelingen zijn uiteenlopend

Allerlei wetenschappers rapporteren sinds een paar duizend jaar over lage rugpijn⁴. En raar maar waar, het blijft voor zowel patiënten met rugpijn als voor artsen bijzonder moeilijk aan te nemen dat er - in 2017 - (nog steeds) geen enkele universeel aanvaarde techniek bestaat om chronische lage rugpijn te verhelpen^5,6.

Als de dokters het niet weten, wat is dan de beste behandeling?

Omdat men doorgaans geen oorzaak of letsel kan aanduiden, reiken de huidige voorgestelde behandelingen voor lage rugpijn niet verder dan ‘gissen, experimenteren en missen’. Patiënten met lage rugpijn hebben daarom een enorme keuze aan diverse behandelingsmogelijkheden⁷. Soms lukt een en ander, vooral omdat moeder natuur spontaan haar deel doet (wat ze evenwel ook zou doen zonder tussenkomst van genoemde remedies). De toegepaste behandeling ‘overlapt’ dus meestal het spontane genezingsproces en was eigenlijk niet eens nodig. Maar omdat men ‘het’ niet weet, blijft de weg open liggen om nog allerlei fantasierijke behandelingen voor lage rugpijn uit te vinden. ‘Menen te weten wat rugpijn is en uit te leggen wat er moet gebeuren zonder kennis’ kan blijkbaar geen kwaad. Niemand is ooit gestorven aan eenvoudige ‘chronische lage rugpijn’. Deze term werd trouwens door de geneeskunde in de 20ste eeuw uitgevonden zonder te weten wat de oorzaak is.

Wat doet iemand die de oorzaak van een probleem wil kennen?

Vaklui zoals garagisten, elektriciens en loodgieters gooien alles open en vinden doorgaans de oorzaak van het probleem. Wil men vandaag de oorzaak vinden die eenvoudige lage rugpijn verklaart, dan moet men minstens doorgaan, via alle bestaande en toegelaten wetenschappelijke middelen, met het onderzoek van de wervelzuilen en tussenwervelschijven van overleden personen^3,8,9,10,11.

Grondige kennis van de anatomie is meer dan essentieel

De anatomische kennis van een orgaan vormde, bij mijn weten, steeds de basis om te kunnen (en willen) begrijpen waarom veranderingen in bepaalde onderdelen van dit orgaan de reden zouden kunnen zijn van pijn en miserie. Een grondige kennis van de veranderende anatomie van de tussenwervelschijven tijdens het leven van de mens blijft dan ook essentieel. De verouderende maar ook de degenererende discus verschilt fundamenteel van de jonge en gezonde tussenwervelschijf. Als men weet welke biochemische veranderingen in de discus optreden doorheen de jaren, dan kan dit leiden tot de ontwikkeling van innovatieve behandelingen om eenvoudige lage rugpijn eventueel onder controle te kunnen krijgen¹².

^{Fig. 1. Gemiddeld voorkomen van tussenwervelschijven L4-L5 en L5-S1 op verschillende leeftijden. De beelden zijn representatief voor iedereen. De vooruitschrijdende ouderdomsfenomenen en degeneratieve evolutie zijn overduidelijk. Links, 18 jaar (X89/43); midden, 42 jaar (X90/344); rechts, 70 jaar (X89/859)."}

Het wordt stilaan tijd dat men zich toelegt op de discus

Op het beeldmateriaal kan men vrij makkelijk zien wat zich in het wervellichaam afspeelt wanneer zich een breuk, kanker, infectie, ontkalking etc. hebben ontwikkeld (zie blog ‘Wervellichaam’). Maar wat zich kan afspelen in de tussenwervelschijf is even belangrijk om lage rugpijn uit te leggen (en hopelijk mettertijd vast te stellen). Wil iemand snappen waarom lage rugpijn kan ontstaan, dan is het beter de mechanische functie van de discus te begrijpen, de basisgegevens te kennen inzake de evolutie van het verouderingsproces en het eventuele ontstaan van slijtageprocessen, hoe een hernia kan ontstaan, en waarom wervels tegenover elkaar kunnen verschuiven (spondylolisthese) en / of het ruggenmergkanaal kan vernauwen (spinale stenose).

Wanneer de rugpatiënt zich over deze zaken een idee vormt, zal hij wellicht begrijpen waarom het nog vrij lang zal duren vooraleer men een effectieve en voor iedereen efficiënte biologische behandeling zal ontwikkelen. Daarom is het nodig de structuur van de drie onderdelen van de tussenwervelschijf te bestuderen en de compleet foutieve voorstelling achterwege te laten dat de discus slechts een ‘kussentje’ is om schokken op te vangen. De discus is structureel en dus biomechanisch helemaal niet gemaakt om schokken op te vangen (zie latere blogs).

De anatomie van de tussenwervelschijf wordt altijd en overal stiefmoederlijk behandeld

Om hun anatomische kennis bij te spijkeren, inspecteerden antieke ‘genezers’ zoals Hippocrates, Herodotos, Galenus de wervelzuil en de tussenwervelschijven van op het slagveld gesneuvelde soldaten. Niets is interessanter dan het waarom van pijn, letsels en ziektes te onderzoeken! Sindsdien gingen echter meer dan duizend jaar voorbij. Het groeiende christendom verbood op zoek te gaan naar het waarom der dingen, rationeel te denken, te ‘snijden in de mens’. Een ‘zwaard van Damocles’ hing boven iedereen die maar enige twijfel uitte over stellingen van de christelijke theologie¹³. In de 16de eeuw had Vesalius de euvele moed (op straffe van dood) opnieuw het menselijke lichaam te dissecteren.

De geneeskunde kon opnieuw vooruitgang maken. Jammer genoeg waren er (en zijn er nog steeds) veel meer boeiende dingen te ontdekken dan de tussenwervelschijf. Het schijfje kraakbeen met een oppervlakte van ongeveer 12 à 14 cm² diameter krijgt op heden nog altijd veel minder aandacht dan bv. de hersenen, hart en longen. Want indien deze organen defect raken kan dit dodelijk zijn^14,15,16,17. En toch veroorzaken elk van de drie discusonderdelen waar ook ter wereld veel meer pijn en miserie dan alle organische aandoeningen samen⁷.

De tussenwervelschijf verschilt van alle andere organen

Wat velen nog aanzien als een ‘onnozel schijfje kraakbeen tussen de wervels’ is één van de meest intrigerende en complexe organen in het menselijk lichaam. Daar waar alle andere organen in het menselijk lichaam nog in volle ontwikkeling zijn tijdens de adolescente jaren, veroudert de structuur van de tussenwervelschijf reeds vanaf de leeftijd van ongeveer 15-16 jaar. Het is het enige lichaamsdeel dat vrijwel niet van bloed voorzien wordt en het enige dat geringe mogelijkheden heeft om spontaan te kunnen genezen.
De discus is bovendien opgebouwd uit drie compleet verschillende onderdelen met elk een eigen type kraakbeen. En aangezien de mens het enige rechtop lopende zoogdier is, wordt de discus meer dan elk ander orgaan veel vroeger aangetast door verouderingsverschijnselen of zelfs slijtageprocessen.

Moet ik in afwachting dan maar met mijn lage rugpijn blijven leven?

Moet ik me er dus bij neerleggen dat er nog heel wat jaren zullen verstrijken voor iets aan mijn lage rugpijn kan gedaan worden? Neen! Rug- en buikspieren kunnen versterkt worden via allerlei oefeningen hoewel het vaststaat dat chronische lagerugpatiënten onomkeerbare veranderingen in hun rugspieren ontwikkelen¹⁸. Ikzelf vermijd zoveel mogelijk pijnstillers¹⁹. Mijn wervelzuil werd gekraakt en ‘recht’ getrokken, maar staat nog altijd even krom. Mijn hernia’s werden nooit verwijderd en zijn inmiddels grotendeels spontaan verdwenen of correcter uitgedrukt: ‘opgelost’. Geen haar op mijn hoofd dat eraan denkt mijn wervels te laten vastzetten met platen en vijzen om dan achteraf te behoren tot de 80% geopereerden die nog steeds dezelfde of soms nog meer lage rugpijn ervaren^{20,21,22,23,24}.

Ik leerde mijn pijnlijke lage rug opnieuw op een intelligente manier gebruiken

Wie chronische lage rugpijn ervaart, verliest het vermogen om de correcte positie van zijn lichaam en lichaamsdelen ruimtelijk te bepalen. Hij gaat hierdoor onbewust abnormale lichaamshoudingen aannemen en zijn lichaam verliest veel van de normale bewegingsmogelijkheden. Patiënten met chronische lage rugpijn verliezen dus hun ‘proprioceptie’. Bewegingscoachen - specialisten in ‘Intelligent Motion’ - die er zich op toeleggen de pijnlijke wervelzuil opnieuw zo veel mogelijk normaal te laten bewegen, boeken veel meer succes om rugpijn onder controle te krijgen dan wie zweert bij de traditionele aanpak²⁵.

In de volgende blogs wil ik de huidige verklaringen van lage rugpijn even bespreken. Echter, een zwart-op-wit bewijs leveren, dat is een paar andere mouwen….

Referenties

¹ Coenen P, Gouttebarge V, van der Burght AS et al., ‘The effect of lifting during work on low back pain. A health impact assessment based on a meta-analysis’,
Occup Environ Med, 2014, 71:871
² Hancock MJ, Maher CG, Latimer J et al. ‘Systematic review of tests to identify the disc, SIJ or facet joint as the source of low back pain’,
Eur Spine J, 2007, 16:1539
³ Adams MA, Bogduk N, Burton K, Dolan P, ‘The biomechanics of back pain. Third edition’,
Churchill Livingstone, 2013
⁴ Breasted JH, ‘The Edwin Smith surgical papyrus’,
University of Chicago Press (cf. Google)
⁵ Vos T et al., ‘Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 301 acute and chronic diseases and injuries in 188 countries, 1990-2013. A systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013’,
Lancet, 2015, 386:743
⁶ The Lancet, ‘The global burden of disease study 2015’,
Lancet, 2016, 388:1447-1850
⁷ Maher Ch, Underwood M, Buchbinder R, ‘Non-specific low back pain’,
Lancet, 2017, 389:736
⁸ Declerck Guy MC, ‘Neuropathologic spinal anatomy of all cervical, thoracic and lumbar intervertebral discs in 23.539 consecutive sagittal vertebral autopsies in different types of pathologies. A continuous observation during 50 years’,
Observations made at the Department of Neuropathology, University of Western Australia
In cooperation with the professors BA Kakulas & JR Taylor and Sir George M. Bedbrook
Some data are and will be shown on www.guy-declerck.com
⁹ Kakulas BA, Bedbrook GM, ‘Pathology of injuries of the vertebral column with emphasis on the macroscopic aspects’,
In: Vinken PJ, Bruyn GW (eds), ‘Handbook of clinical Neurology. Injuries of the spine and spinal cord’,
North Holland Publishing Company, Amsterdam, 1976, Vol 25:27-42
¹⁰ Schmorl G, Junghanns H, ‘Die gesunde und kranke Wirbelsäule in Röntgenbild und Klinik. Pathologisch-anatomische Untersuchungen. 5th Edition‘,
Georg Thieme Verlag, Stuttgart, 1968
¹¹ Raushning W, ‘Anatomy and pathology of the lumbar spine’,
In: ‘Adult Spine: Principles and Practice. 2nd Edition’, Frymoyer JW (Editor in Chief)
Lippincott-Raven Publishers, Philadelphia, 1997
¹² www.guy-declerck.com / Degenerative Discogenic Syndrome / The road to an innovative surgical approach
¹³ ‘De anatomische preparaten van Frederik Ruysch’ (cf. google)
¹⁴ Van Der Schueren G, ‘Stelselmatige Anatomie van de Mens‘,
Arscia Uitgaven N.V., Brussel, 1969:99
¹⁵ Ferner H & Staubesand J, ‘Sobotta/Becher. Atlas der Anatomie des Menschen’,
Urban & Schwarzenberg, München-Berlin-Wien, 1972:98
¹⁶ Snell RS, ‘Clinical Anatomy for medical students’,
Little, Brown & Compagny, 1973:817
¹⁷ Anderson JE, ‘Grant’s Atlas of Anatomy’,
The Williams & Wilkins Company, Baltimore, 1978:5/17
¹⁸ Declerck GMC, www.guy-declerck.com / Spinal Pathologies / Paravertebral Lumbar Spinal Muscles
¹⁹ Julia Bellux, ‘Doctors finally admit drugs can’t fix most cases of back pain. The American College of Physicians now recommends heat therapy and yoga ahead of pain meds for low back pain’,
Vox Topics Trendy, 2017, Feb 14
²⁰ Declerck GMC, www.guy-declerck.com / Degenerative Discogenic Syndrome / Therapeutic Considerations
²¹ Brox JI, Reikerås O, Nygaard Ø et al., ‘Lumbar instrumented fusion compared with cognitive intervention and exercises in patients with chronic back pain after previous surgery for disc herniation. A prospective randomized controlled study’,
Pain, 2006, 122:145
²² Brox JL, Sørensen R, Frijs A et al., ‘Randomized clinical trial of lumbar instrumented fusion and cognitive intervention and exercises in patients with chronic low back pain and disc degeneration’,
Spine, 2003, 28:1913
²³ Fairbank J, Frost H, Wilson-Marc D et al., ‘Randomised controlled trial to compare surgical stabilisation of the lumbar spine with an intensive rehabilitation programme for patients with chronic low back pain. The MRC spine stabilisation trial’,
Brit Med J, 2005, 330:1233
²⁴ Mirza SK, Deyo RA, ‘Systematic review of randomized trials comparing lumbar fusion surgery to nonoperative care for treatment of chronic back pains’,
Spine, 2007, 32:816
²⁵ www.intelligentmotion.be