Lage rugpijn is een medisch probleem geworden

Inhoud

• Iedereen heeft zijn eigen verklaring
• Heeft lage rugpijn iets te maken met erfelijke factoren?
• Wereldgezondheidsorganisatie
• Wat is er aan de hand?
• Lage rugpijn wordt beschouwd als een ernstige ziekte
• Wat is het effect van allerlei medicaties?
• Lage rugpijn blijft voorlopig onherstelbaar
• Sociale evolutie van lage rugpijn
• Referenties

Iedereen heeft zijn eigen verklaring

Een plotse aanval van lage rugpijn (‘lumbago’ in de volksmond) of gedurende een korte periode eenvoudige en goedaardige lage rugpijn ervaren … Het bestaat vermoedelijk al sinds de mens als enig zoogdier op 2 benen rechtop begon te lopen. Niemand is er ooit van gestorven en niemand werd er ooit door gehandicapt. Het gaat hier om een geschiedenis van enkele duizenden jaren. Niemand heeft tot op heden de precieze oorzaken en mechanismen van lage rugpijn kunnen achterhalen¹. Of het nu om alternatieve genezers, therapeuten, artsen, of specialisten allerhande gaat, elke groep schuift zijn eigen theoretische maar onbewezen verklaringen naar voren². Had men dezelfde resultaten bereikt zoals bv. voor hart- en longaandoeningen, dan bestond er nu al sinds geruime tijd en wereldwijd een min of meer ‘bewezen en effectieve’ behandeling voor lage rugpijn.

Heeft lage rugpijn iets te maken met erfelijke factoren?

Sinds begin 21ste eeuw wordt het almaar duidelijker dat erfelijke factoren ook een belangrijke rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van lage rugpijn (cf. een volgende blog ‘Kunnen genetische en individuele factoren lage rugpijn uitlokken?’). Dit wil zeggen dat wie uiterlijk geen klinische afwijkingen vertoont, nooit het slachtoffer is van een ongeval of nooit een zwaar rugbelastende job heeft uitgevoerd, even goed (intense) lage rugpijn kan ontwikkelen. Anderzijds heeft men vastgesteld dat deze ‘voorbeschikte’ personen minder weerstand kunnen bieden tegen de effecten van dagelijkse belastende (beroeps)activiteiten en verouderingsprocessen in de tussenwervelschijf. Deze individuen ontwikkelen veel makkelijker en sneller lage rugpijn dan ‘minder voorbeschikte’ mensen. In wetenschappelijke taal omschrijft men dit als de ‘biomechanische effecten’ op een tussenwervelschijf van mindere kwaliteit². Dit is zeer vermoedelijk de correcte hypothese om het ontstaan van de doorsnee lage rugpijn te verklaren. Immers, zo’n 20 % van de wereldbevolking zal nooit lage rugpijn ervaren zelfs indien ze levenslang het zwaarste beroep uitoefenen. De structuur van hun tussenwervelschijven is nu eenmaal opgebouwd uit moleculen - suikereiwitten en collagenen - die geen afwijkingen vertonen en dus perfect hun functie blijven uitvoeren.

Wereldgezondheidsorganisatie

Inmiddels is ‘lage rugpijn’ wereldwijd uitgegroeid tot het meest voorkomende klachtenpatroon bij de mens. Lage rugpijn is frequenter dan klachten ten gevolge van eender welke andere lichamelijke aandoening. Maar je sterft niet aan lage rugpijn! Daarom heeft de Wereldgezondheidsorganisatie frequent voorkomende aanvallen van lage rugpijn betiteld als een ‘chronische maar niet-lethale aandoening’. Maar vermoedelijk zal het nog enkele decennia duren vooraleer de wetenschap de complexe samenhang tussen de talrijke inwerkende factoren zal begrijpen. Slechts wanneer men erin zal slagen de verschillende oorzaken maar ook hun samenwerking te ontrafelen die ‘eenvoudige en goedaardige lage rugpijn’ doen ontstaan, zal er niet alleen een efficiënte, maar wellicht ook effectieve behandeling ontwikkeld worden.

Wat is er aan de hand?

Tot op heden is dit door niemand met zekerheid geweten. Doorheen de geschiedenis veranderde men (zonder de minste vorm van bewijs) regelmatig van opinie over het mogelijke ontstaansmechanisme van lage rugpijn¹. Uiteraard ontstonden er dan ook allerlei ‘aangepaste’ behandelingen. Sommige worden vandaag nog steeds toegepast. Een korte of langere periode van (bed)rust werd altijd voorgeschreven. Twee eeuwen voor Christus dacht de Oosterse filosofie lage rugpijn blijvend te kunnen controleren via yoga. In de Middeleeuwen schreven theologen vanuit de kansel rugbehandelingen voor. Bij mijn weten kreeg men via dit soort ‘pre-wetenschap’ lage rugpijn nooit onder controle, laat staan dat men ze kon oplossen. Dus bleef men, zoals het vandaag ook nog het geval is, zoeken en proberen. Inmiddels werden reeds zo’n 350 behandelingsmethodes gesuggereerd, beschreven en uitgeprobeerd. Geen daarvan slaagde erin het probleem van lage rugpijn definitief op te lossen, zelfs niet de methodes die door de recente ‘moderne’ geneeskunde vanaf ca. 1980-90 werden ontwikkeld of verbeterd. Er bestaat vandaag niet de minste behandeling, van welke aard dan ook, die iemand definitief van zijn rugmiserie kan afhelpen. Gelukkig steekt de natuur zelf een handje toe. Tenminste indien je wat geduld hebt! Eigenaardig genoeg verdwijnt ‘het mysterie lage rugpijn’ bij de meeste mensen vanzelf zodra de leeftijd van 55-60 jaar bereikt wordt, zelfs wanneer je in je leven nooit enig medisch onderzoek onderging voor lage rugpijn, nooit advies opvolgde of nooit een behandeling kreeg. Ouder worden kan blijkbaar zijn voordelen hebben, althans wat lage rugpijn betreft!

Lage rugpijn wordt beschouwd als een ernstige ziekte

Doordat de medische en andere opinies over lage rugpijn constant veranderden en de voorgestelde behandelingen inadequaat bleven, werd ‘lage rugpijn’ gaandeweg beschouwd als een ernstige ziekte. Omdat men tot hiertoe geen enkele structuur in en rondom de wervelzuil (en er zijn er nogal wat!) met absolute zekerheid verantwoordelijk kan stellen als ‘de’ oorzaak in 80 % à 85 % van alle gevallen, is men zich uitsluitend gaan concentreren op wat men voelt: nl. ‘pijn’. En aangezien ‘pijn’ onzichtbaar is en ook niet objectief gemeten kan worden, werden er tal van - al dan niet efficiënte – pijnbestrijdingstherapieën ontwikkeld. Pijnverlichting is één van de hoofddoelstellingen in de geneeskunde. Indien men de oorzaken van lage rugpijn reeds had gevonden en definitief kunnen wegnemen, zou de pijnbehandeling overbodig zijn. Rond ‘lage rugpijn’ ontstond dus eveneens een enorme business.

Wat is het effect van allerlei medicaties?

Zoals de meesten onder ons wellicht reeds ervaren hebben (het gaat om 80 % à 85 % van alle mensen!), slaagt men er op heden in om met allerlei medicatie en interventies de pijn tot op zekere hoogte te verlichten of zelfs tijdelijk op te heffen. Of deze trukendoos altijd noodzakelijk is, is een andere kwestie. Doorgaans verdwijnt eenvoudige goedaardige lage rugpijn, zelfs indien ze zeer intens is, spontaan na gemiddeld 5 dagen. Maar in onze hoogontwikkelde en steeds meer eisende ‘high income’ maatschappij is ‘lage rugpijn’ voor zeer velen een aanzienlijke (al dan niet psychologische) handicap om hun dagelijkse activiteiten (job en ontspanning) normaal te kunnen blijven uitvoeren. De wet verplicht dan de meeste getroffenen een medisch document voor te leggen waardoor ze tijdelijk arbeidsongeschikt kunnen blijven. Behalve ‘lage rugpijn’ staat er op dit document geen oorzaak vermeld. Dat kan ook niet, aangezien die oorzaak eenvoudigweg onbekend is. Het hoeft trouwens ook niet! Iedereen kan zich scharen achter de melding van de Wereldgezondheidsorganisatie dat ‘lage rugpijn’ een ‘ernstige ziekte’ is. Dat er dan ook allerlei middelen, pijnstillertjes of spuitjes (moeten) worden voorgeschreven is de logica zelf. De rugpijnpatiënt vraagt er zelf om.

Lage rugpijn blijft voorlopig onherstelbaar

De maatschappelijke (r)evoluties verplichten ons dus om ‘lumbago’ en ‘lage rugpijn’ als medische problemen te beschouwen. Meer nog: na de Tweede Wereldoorlog is men er zelfs in geslaagd het concept ‘chronische lage rugpijn’ uit te vinden. Men weet niet wat het is, noch waardoor het veroorzaakt wordt, wél waardoor het mogelijks kan uitgelokt worden. Er iets aan verhelpen daarentegen lukt niet! Conclusie: lage rugpijn is en blijft onherstelbaar.

Sociale evolutie van lage rugpijn

Omdat lage rugpijn doorgaans regelmatig terugkomt maar meestal ook spontaan verdwijnt, is ook de sociale evolutie niet alleen te wijten aan bovenvermelde constant veranderende ‘inzichten’. Ook de houding en verwachtingen van lagerugpijnpatiënten zijn mee geëvolueerd en spelen een steeds grotere rol. Daarenboven denkt men vandaag steeds vaker - hoe onrealistisch dit ook is! - dat door de onstuitbare technologische vooruitgang ook lage rugpijn binnenkort definitief zal overwonnen worden. ‘Wishful thinking’ in de hoogste graad! Om daarin te slagen, moeten medisch gevormde bollebozen eerst nog bewijzen vinden die de vele theoretische verklaringen in verband met lage rugpijn bevestigen (cfr. blog ‘Raadsel van de pijn’). Anderzijds wordt ook in toenemende mate druk uitgeoefend om allerlei sociale voorzieningen aan te passen zodat arbeidsongeschiktheid wegens lage rugpijn kan gecompenseerd worden. Maar eigenaardig genoeg zijn definitieve werkonbekwaamheid en financiële compensatie er evenmin in geslaagd lage rugpijn te doen verdwijnen.

In de volgende blog wil ik het ‘mysterie’ van de lage rugpijn benaderen.

Gratis E-boek “Oefeningen om chronische pijn te verlichten” downloaden

73% van de chronische pijnpatiënten zijn niet in staat dingen te doen die voor gezonde mensen normaal zijn: stappen, fietsen, met je kinderen spelen, etc. Naast medische behandelingen kan ook lichaamsbeweging heel nuttig zijn om je mobiliteit te bewaren of verbeteren. Dit e-boek wil je vertrouwd maken met enkele eenvoudige lichaamsoefeningen die je pijn kunnen verminderen.

GRATIS DOWNLOADEN

Referenties

¹ Allan DB, Waddell G, ‘An historical perspective on low back pain and disability’,
Acta Orthop Scand, 1989, 234 (Suppl):1
² Adams MA, Bogduk N, Burton K, Dolan P, ‘The biomechanics of back pain’,
Edinburg, Churchill Livingstone, 2013