Verklaringen voor eenvoudige en goedaardige lage rugpijn zijn onduidelijk in 80 %- 85% van de gevallen

Omdat men in 80% à 85% van de gevallen zelden een duidelijke reden kan vinden ter verklaring van eenvoudige en goedaardige lage rugpijn ^1,2, is het makkelijk te begrijpen waarom zoveel medische professionals niet konden (en nog steeds niet kunnen) weerstaan aan de verleiding om briljante, vaak sensationele, of zelfs lachwekkende verklaringen te verzinnen. Meestal is het zo dat iemand die een theorie ontwikkelde voor iets onverklaarbaars een beetje ‘gek’ moet zijn. Ofwel was hij vernieuwend, ofwel tegendraads, ofwel dacht hij te moeten opvallen. Frappant is wel dat velen die er oorspronkelijk ‘eigenaardige’ ideeën op nahielden jaren later bekroond werden met de Nobelprijs³. Sommige van die oorspronkelijke bevindingen worden dan nog later opnieuw bevestigd dankzij de vooruitgang van de moderne technologie⁴. Einstein werd tot vrij recent niet echt ‘au sérieux’ genomen. Om ‘fantastische’ beweringen uiteindelijk te kunnen bevestigen, moet er nu eenmaal een vorm van onweerlegbaar wetenschappelijk bewijs voorgelegd worden.

Wanneer iets in de klassieke geneeskunde niet met duidelijke argumenten kan verklaard worden, verwijst men vrij snel naar ‘psychische en psychosociale problemen’. En dit is ook het geval bij de verklaring van eenvoudige en goedaardige lage rugpijn. Het zou kunnen kloppen! Want naar verluidt heeft 2/3 van de Europese bevolking ooit last van psychologische problemen^5,6. Het is dan natuurlijk verleidelijk om een statistisch verband te leggen met het feit dat tot 60 % van alle mensen jaarlijks een pijnlijke rugopstoot ervaren. Deze psychische factoren kunnen bovendien makkelijk in rekening gebracht worden omdat lage rugpijn een belangrijke negatieve invloed heeft op het familiale, sociale, seksuele en privéleven van de rugpatiënt. Desalniettemin werd tot op heden nog nooit bewezen dat psychische en psychosociale factoren een pijnlijk letsel kunnen veroorzaken in het beenweefsel, spierweefsel of kraakbeenweefsel van de verschillende onderdelen in de lage rug. Er moeten andere factoren aanwezig zijn om eenvoudige lage rugpijn uit te lokken en in stand te houden (zie verdere blogs). Daarentegen weet men al vrij lang dat pijn, veroorzaakt door een lichamelijk letsel, wel kan verergeren wanneer zich bovendien psychische en psychosociale problemen voordoen. In zo’n geval is het dan uiteraard belangrijk te rade te gaan bij psychologen e. d. en zeker in geval van lage rugpijn⁷.

Een ander vaak naar voren geschoven oorzaak voor het optreden van eenvoudige lage rugpijn is de beroepsactiviteit van de patiënt en de omstandigheden waarin deze uitgevoerd wordt. Deze verklaring kan niet onvoorwaardelijk aangenomen worden om de eenvoudige reden dat er wereldwijd nog veel andere mensen actief zijn onder dezelfde arbeidsvoorwaarden zonder ook maar de minste lage rugklachten te ervaren. Toch lijdt het niet de minste twijfel dat de activiteiten eigen aan bepaalde beroepen periodische lage rugpijn kunnen uitlokken. Men heeft wetenschappelijk vastgesteld dat zware fysieke arbeid, regelmatig vooroverbuigen, draaien en keren, heffen, trekken en duwen, vaak herhalen van dezelfde beweging, blijvend statische houdingen aannemen (lang zitten of ter plaatse staan), ondergaan van allerlei identieke hoogfrequente vibraties, rugpijn kunnen uitlokken, waarbij echter uitermate zelden organische letsels veroorzaakt worden in de verschillende onderdelen van de lage rug ^8,9. Trouwens, de meeste mensen die lage rugpijn ervaren in het kader van hun beroepsactiviteiten vragen niet om hun werk stop te zetten of hervatten hun functie vrij snel na een korte werkonderbreking. Het gaat dan vooral om diegenen die goed begrijpen dat er, afgezien van de (soms intense) pijn, niets ernstigs aan de hand is. Ze zien in dat er geen dramatische evolutie aan de gang is, en beseffen (al dan niet uit ervaring) dat het om een fenomeen van korte duur gaat dat geen gevaar inhoudt. Mentaal zijn ze sterk genoeg om de ‘lumbago’ te verduren. Echter, niet iedereen reageert op dezelfde wijze. Pijn is iets heel eigenaardigs (zie blog ‘Raadsel van de pijn’). Men weet dat één op drie personen een lage pijndrempel heeft, en angstig is. En daarom wordt aan deze patiënten die lijden aan eenvoudige en goedaardige lage rugpijn meerdere (soms langdurige) werkonderbrekingen voorgeschreven¹⁰. Thuisblijven is dan voor velen een vlucht voor het onbekende omdat ze niet snappen waarover het echt gaat. Werken heet dan ‘ongezond’, maar de voorgeschreven kinesitherapeutische ‘behandelingen’ bestaan doorgaans uit precies dezelfde rugbewegingen als die tijdens hun beroeps- of ontspanningsactiviteiten. Lage rugpijn doet zich voor onafhankelijk van de lichaamsactiviteit die men uitoefent, hetzij op het werk, hetzij bij vrijetijdsactiviteiten die om sociale redenen doorgaans nog intenser zijn. Er moeten dus nog andere factoren in het spel zijn om eenvoudige lage rugpijn uit te lokken. Meer daarover in een toekomstige blog over ‘omgevingsfactoren’.

Het is ook vrij moeilijk te begrijpen dat een samenspel tussen psychische, psychosociale en arbeidsomstandigheden een letsel zou kunnen veroorzaken. Deze factoren worden wel als risico’s aanzien die eenvoudige en goedaardige lage rugpijn kunnen uitlokken, maar ze veroorzaken geen letsels in de verschillende structuren van de lage rug. Deze conclusie wordt bevestigd door het feit dat er op elke leeftijd niet de minste radiologische verschillen worden genoteerd ter hoogte van de lage rug (zie blog ‘radiologie van de wervelzuil’) tussen de 85% lage rugpijnlijders wereldwijd en diegenen die nog nooit lage rugpijn hebben ervaren^{11,12,13,14,15,16}. M.a.w., wat men ziet op de afbeeldingen is geen uitleg voor de lage rugpijn die men ervaart.

Waarom lage rugpijn zo mysterieus is en wat men met zekerheid weet hierover, wordt in volgende blogs besproken.

Referenties

¹ Adams MA, Bogduk N, Burton K, Dolan P, ‘The biomechanics of back pain (3th Ed)’,
Churchill Livingstone Elsevier, 2013:Preface
² Adams MA, Roughley PJ, ‘What is intervertebral disc degeneration, and what causes it?’,
Spine, 2006, 31:2151
³ Wikipedia. Otto Heimrich Warburg
⁴ Thienpont B, Steinbacher J, Zhao H et al. ‚‘Tumour hypoxia causes DNA hypermethylation by reducing TET activity’,
Nature, 2016, doi:10.1038/nature19081
⁵ Wittchen HU, Jacobi F, ‘Size and burden of mental disorders in Europe. A critical review and appraisal of 27 studies’,
Eur Neuropsychopharmacology, 2005, 15:357
⁶ Wittchen HU, Jacobi F, Rehm J et al., ‘The size and burden of mental disorders and other disorders of the brain in Europa 2010’,
Eur Neuropsychopharmacology, 2011, 21:655
⁷ Cherkin DC, Shermman KJ, Balderson BH et al., ‘Effect of mindfulness-based stress reduction vs cognitive behavioral therapy or usual care on back pain and functional limitations in adults with chronic low back pain. A randomized clinical trial’,
JAMA, 2016, 315:1240
⁸ Andersson GBJ, ‘The epidemiology of spinal disorders’,
In: Frymoyer JW (Editor), ‘The adult spine. Principles and practice’,
Lippincott-Raven, Philadelphia, 1997:93
⁹ Hoogendoorn WE, Bongers PM, de Vet HC et al., ‘Flexion and rotation of the trunk and lifting at work are risk factors for low back pain. Results of a prospective cohort study’,
Spine, 2000, 25:3087
¹⁰ Hestbaek L, Leboeuf-Yde C, Engberg M et al., ‘The course of low back pain in a general population. Results from a 5-year prospective study’,
J Manipulative Physiol Ther, 2003, 26:213
¹¹ Boden SD, Davis DO, Dina TS et al., ‘Abnormal magnetic-resonance scans of the lumbar spine in asymptomatic subjects. A prospective investigation’,
J Bone Joint Surg, 1990,72A:403
¹² Sether LA, Yu S, Haughton VM et al., ‘Intervertebral disk. Normal age-related changes in MR signal intensity’,
Radiology, 1990, 177:385
¹³ Brightbill TC, Pile N, Eichelberger RP et al., ‘Normal magnetic resonance imaging and abnormal discography in lumbar disc disruption’,
Spine, 1994, 19:1075
¹⁴ Jensen MC, Brant-Zawadzki MN, Obuchowski N et al., ‘Magnetic resonance imaging of the lumbar spine in people without back pain’,
New Engl J Med, 1994, 331:69
¹⁵ Borenstein DG, O’Mara JW Jr, Boden SD et al., ‘The value of magnetic resonance imaging of the lumbar spine to predict low-back pain in asymptomatic subjects. A seven-year follow-up study’,
J Bone Joint Surg, 2001, 83A:1306
¹⁶ Cheung KM, Karppinen J, Chan D et al., ‘Prevalence and pattern of lumbar magnetic resonance imaging changes in a population study of one thousand forty-three individuals’,
Spine, 2009, 34:934