Professor Dr. Em. Pierre Lievens en de Franse vorser Frédéric Pastouret, beide werkzaam aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB), kregen in 2016 zelfs de gerenommeerde Isidoro Caplan prijs* voor hun wetenschappelijk onderzoek naar Andullatie!

Tijdens het Internationaal Congres van de European Society for Lymphology op 13 en 14 mei 2016 te Mulhouse (Frankrijk) ontving Frédéric Pastouret, PhD student aan de afdeling Revalidatiewetenschappen aan de VUB, de fel gewaardeerde prijs "Isidoro Caplan" voor Beste Researchpaper van het Congres. Die prijs kreeg hij uit handen van Prof. Dr. Em. Albert Leduc, erevoorzitter van de European Society for Lymphology. De bekroonde studie was de volgende: “Unexpected lymphatic pathways after rat’s axillary nodes dissection (AND). Understanding secondary lymphoedema after AND."

Frédéric Pastouret voltooide dit werk dankzij de technische hulp van Lucia Cardoza en onder supervisie van de professoren Jan Lamote en Pierre Lievens. Sinds decennia verricht de ploeg onder leiding van professor Lievens al onderzoek naar de gevolgen van borstkanker. Eén van de zwaarste problemen die zich kunnen voordoen na een borstoperatie, is lymfoedeem in de arm. Dit fenomeen wordt ook wel "dikke arm" genoemd, maar is zeker niet alleen maar een esthetisch probleem: het veroorzaakt eveneens veel pijn, tintelingen, gevoelsstoornissen en andere ongemakken. Wanneer het probleem optreedt, is het dikwijls te laat om nog een degelijke en succesvolle behandeling op te starten. Na doorgedreven therapie slinkt de arm soms wel in volume, maar de ernstige weefselveranderingen die erin hebben plaatsgevonden, zijn onomkeerbaar geworden. In deze studie ontdekte Frédéric Pastouret (na testen op dieren) dat er zich na de operatie nieuwe lymfebanen vormen en dat die vormen - wanneer ze gestimuleerd worden door bijvoorbeeld Andullatie - het overtollige vocht kunnen draineren zodat er geen nefaste weefselveranderingen plaatsvinden. Deze nieuwe lymfebanen vormen op hun beurt een verbinding tussen het gekwetste, oppervlakkige lymfenetwerk en het diepe, intacte lymfenetwerk.

Bij dieren kunnen deze banen gestimuleerd worden door het aanwenden van specifieke behandelingstechnieken. Deze nieuwe lymfebanen werden nooit eerder beschreven, behalve in de jaren 1970. Toen ontdekte de intussen overleden Argentijnse anatoom Isidoro Caplan (1933-1992) als eerste deze banen op ongeboren foetussen. Wat de ploeg van de VUB in het labo kon aantonen, is vooreerst dat deze ongekende banen bestaan, maar ook dat ze functioneel kunnen worden door ze te stimuleren. Deze waarnemingen zijn van het grootste belang voor de patiënt, omdat we op deze manier onder andere kunnen vermijden dat het lymfoedeem ontstaat. In de toekomst zal blijken dat bepaalde technieken nodig zijn om vooral preventief op te treden en deze zware nevenverschijnselen na een borstoperatie uit de wereld te helpen.

* Wijlen Prof. Dr. Isidoro Caplan was een wereldvermaarde, Argentijnse anatoom die in 1990 Doctor Honoris Causa werd aan de VUB. Hij was meerdere malen visiting professor aan de VUB en werkte nauw samen met Prof. Dr. Em. Albert Leduc. Deze prijs bevestigt het belang van het onderzoek naar het lymfoedeem.

Bekijk hier het volledige verslag van het doctoraat