close

Steeds meer mensen (vooral vrouwen) worden op heden getroffen door een wat mysterieuze ziekte : fibromyalgie. De voornaamste symptomen zijn algemeen verspreide pijn, overgevoeligheid van handpalmen en voetzolen, slaapproblemen ondanks grote vermoeidheid, concentratiestoornissen, geheugenverlies, humeurigheid, etc. Vreemd genoeg ziet de fibromyalgiepatiënt er meestal ‘vrij goed’ uit, zodat zijn omgeving maar weinig begrip kan opbrengen voor zijn ‘ziekte’. Ook bloedwaarden of scans wijzen op niets abnormaals.

Aangezien men het eigenaardige klachtenbeeld van fibromyalgie tot op heden niet afdoende kon verklaren, is men geneigd op zoek te gaan naar psychologische oorzaken voor de ziekte. Patiënten krijgen dan vaak te horen van de arts : ‘Het zit tussen de oren’. Dit is trouwens niet verwonderlijk als je bedenkt dat in Europa zo’n 40% van de bevolking af te rekenen krijgt met een of ander psychisch probleem1. In de praktijk ziet men inderdaad dat fibromyalgie vaak de kop opsteekt naar aanleiding van een psychisch trauma : bv. overlijden, accident, echtscheiding... Een echt verband werd evenwel wetenschappelijk nog niet aangetoond. Mocht er al een reëel verband bestaan, dan is het uiteraard nuttig via therapie de patiënt met niet-verwerkte negatieve ervaringen te leren omspringen.

Hoewel de oorzaak tot op heden niet achterhaald werd, erkent de Wereldgezondheidsorganisatie fibromyalgie inmiddels als ziekte. Daar voorlopig geen klinische diagnose kan gesteld worden via bv. radiologie, bloedtesten of biopsieën,  behelpt men zich met subjectieve vragenlijsten. Maar ook de wiskundige verwerking van de antwoorden hierop gaf geen uitsluitsel over een eventuele oorzaak. Hoe dan ook, fibromyalgie komt voor bij 2 à 8 % van de bevolking in geïndustrialiseerde landen, vooral bij vrouwen. Maar ook kinderen en senioren krijgen de ziekte. Meerdere hypotheses dringen zich op: zijn er familiale of genetische factoren? Heeft fibromyalgie te maken met een verstoorde collageenproductie? Is het een aandoening van het sympathisch zenuwstelsel waardoor niet langer de juiste signalen doorgestuurd worden en de bloedcirculatie ontregeld wordt? Zijn pijn, vermoeidheid, Slaapproblemen en humeurwisselingen het gevolg van een verstoord neurotransmittersysteem in de hersenen (acetylcholine, dopamine, etc.)? Wordt fibromyalgie uitgelokt door andere (bekende) ziektes?

Precies omdat de oorzaak van fibromyalgie onbekend blijft, kon nog geen doeltreffende behandeling ontwikkeld worden. De enige optie is momenteel proberen fibromyalgieklachten zo goed mogelijk onder controle te houden via de klassieke remedies : pijnstillers, slaapmiddelen en antidepressiva. Jammer genoeg laat de efficiëntie hiervan vaak te wensen over. Naast medicamenteuze behandeling is het ook belangrijk de fibromyalgiepatiënt tot actie aan te sporen. Immers, regelmatige dagelijkse lichaamsbeweging kan hem fysiek en mentaal opkrikken. Het is ook raadzaam de patiënt aan te moedigen uit eigen initiatief op zoek te gaan naar behandelingen (klassiek en/of alternatief). In afwachting op een doeltreffend (wonder?)middel, kan hij ook zijn toevlucht nemen tot begeleidingsprogramma’s op internet2345.

1: Wittchen HU et al.
The size and burden of mental disorders and other disorders of the brain in Europe 2010
European Neuropsychopharmacology, 2011, 21:655

2: Williams DA et al.
Internet-enhanced management of fibromyalgia. A randomized controlled trial pain, 2010, 151:694

3: Albrecht PJ et al.
Excessive peptidergic sensory innervation of cutaneous arteriole-venule shunts (AVS) in the palmar glabrous skin of fibromyalgia patients: implications for widespread deep tissue pain and fatigue pain Med, 2013, 14:895

4: Martínez-Lavin M et al.
Circadian studies of autonomic nervous balance in patients with fibromyalgia: A heart rate variability analysis arthritis & Rheumatism, 1998, 41:1966

5: Wolfe F et al.
The American College of Rheumatology Preliminary Diagnostic Criteria for Fibromyalgia and Measurement of Symptom Severity Arthritis Care & Health, 2010, 62:600

23.02.2016